galicias >> Revista Auria

"O Domingo de Pascua cadra cada ano no primeiro domingo de primavera no que hai lúa chea. A festividade do Domingo de Pascua ten a súa orixe na Pascua Xudía. E os xudeus rexíanse polo calendario lunar, non polo solar, e celebraban a súa Pascua o primeiro sábado de primavera no que había lúa chea" (Juan)

A SEMANA SANTA

(Publicado na revista AURIA do mes de febreiro de 2010)

     Coresma. Corenta días de preparación. Deserto. Sacrificio. Conversión. Xaxún e abstinencia.

     Domingo de Ramos. Entrada triunfal de Xesús en Xerusalén. Entre aplausos e aclamacións. Palmas e ramos de oliveira. Festa.

     E ao final a Semana Santa.

     Xoves. Última Cea. Xesús xúntase cos seus amigos. Os seus discípulos. Os seus apóstolos. Lávalles os pés: símbolo de servizo e de humildade. “O Fillo do home non veu para ser servido, senón para servir”. E cea con eles. Compartir mesa, comida e compañía. Institución da Eucaristía: “Mentres estaban comendo, tomou Xesús o pan e bendiciuno, partiuno e, dándollo aos seus discípulos, dixo: “Tomade e comede, este é o meu corpo”. Tomou logo unha copa e, dando as grazas, déullela dicindo: “Bebede todos dela, porque este é o meu sangue da Alianza, que vai ser derramada por moitos para o perdón dos pecados”.

     Oración no Horto das Oliveiras: “Pai se é posible, aparta de min este Cáliz, pero que non se faga a miña vontade, senón a túa”. Tristeza e angustia. E Xudas traizóao. Véndeo “por trinta moedas de prata”. Cun bico entrégao aos seus inimigos. ¡Cun bico! ¡Que absurdo, que esperpento, que contradición! Veñen e lévano preso. E os seus dormen. E logo foxen.

     Venres. Sombras e dor. É a Paixón. Lévano ante o Sanedrín. Acúsano. Xúlgano. E condénano: “Blasfemou, é reo de morte”. Chúspenlle na cara. Danlle labazadas. Golpéano. Pedro négao tres veces: “non coñezo a ese home”.

     Lévano ante o procurador romano. Pilato ve que é inocente e quere liberalo. É costume en Pascua conceder ao pobo a liberdade dun preso. Pregúntalles: “A quen queredes que vos solte, a Xesús ou a Barrabás?” “¡A Barrabás!” “E que fago con Xesús?” “¡Crucifícao!”. A maior das inxustizas está a piques de consumarse. Pilato “lávase as mans”.

     Un home bo e xusto... acusado, detido, torturado, xulgado por un delito inexistente, condenado a morte, executado... É inocente. Pero estórballes ós que mandan. E deciden acabar con el.

     Azóutano. Íspeno. Ponlle unha coroa de espiñas. Búrlanse del. Torturado, menosprezado, vilipendiado... Xesús coa cruz ao lombo subindo o Calvario. Crávano na cruz. Cólgano. Insúltano e fan burla del: “Se es Fillo de Deus, sálvate a ti mesmo e baixa da cruz!”. Crucifícano.

     «Desde a hora sexta houbo escuridade sobre toda a terra ata a hora nona. E ao redor da hora nona clamou Xesús con forte voz: “¡Elí, Elí! lemá sabactaní?”, isto é: “¡Meu Deus, meu Deus! por que me abandonaches?”».

     E morre. Expira. Entrega a súa alma ao Pai. Crucificado no medio dos ladróns. INRI. E alí, ao pé da cruz, María, a súa nai, cos ollos mollados e a alma rota, traspasada pola dor. Como todas as nais do mundo que viron morrer a un dos seus fillos. É a noite. A hora das tebras. Cheira a cinzas de nada. Escuridade total. Desolación. Os discípulos, desorientados, desaparecen. Desbandada. Abandono.

     Entérrano nun sartego prestado. O Fillo de Deus, que todo o pode, non ten nada, nin sequera un lugar para ser enterrado.

     Sábado. Terra de ninguén. Tempo baleiro. Silencio. Resaca. Espera...

     Domingo. Chega a madrugada do domingo. As mulleres van ao sepulcro e atópano baleiro. Escoitan unha voz: “non busquedes entre os mortos ao que está vivo. RESUCITOU”.

     É o triunfo definitivo. O que dá sentido a todo o anterior. Así a nada dunha morte aparentemente absurda e inxusta queda convertida nunha morte redentora. Salvación.

     Morre a noite. Volve a vida. Vida eterna. Alegría. Vixilia pascual: Festa da luz. A noite do Sábado condúcenos ao Domingo. Domingo de Resurrección. Xesús aparécese en primeiro lugar a María Magdalena. E logo a outros discípulos. Camiña cos de Emaús conversando con eles. queda a cear na súa casa. E recoñéceno “ao partir o pan”.

***

     Aquí, nesta historia, están enterradas as raíces de moitas cousas.

     O Domingo de Pascua é o eixo central. Preguntástesvos algunha vez por que o Entroido, a Coresma e a Semana Santa caen cada ano en datas diferentes? O Domingo de Pascua cadra cada ano no primeiro domingo de primavera no que hai lúa chea. A festividade do Domingo de Pascua ten a súa orixe na Pascua Xudía. E os xudeus rexíanse polo calendario lunar, non polo solar, e celebraban a súa Pascua o primeiro sábado de primavera no que había lúa chea. E nesa mesma data celébrase o Domingo de Pascua, a pesar de que nós non seguimos o calendario lunar senón o solar. Así pois o 20 de marzo de cada ano empeza a primavera. A partir dese día mírase cando chega a primeira lúa chea. E o primeiro domingo logo de entrar a lúa chea será o Domingo de Pascua. Unha semana antes será o domingo de ramos, e 40 días antes deste será o Mércores de Cinza que marca o fin do Entroido e o inicio da Coresma.

     Isto é o que explica que uns anos cheguen antes e outros máis tarde o Entroido, a Coresma, as vacacións de Semana Santa, o domingo de ramos e o domingo de Pascua de Resurrección.

***

     Por outra banda, hoxe adoitamos asociar a Semana Santa coa imaxe das Procesións. En Galicia as máis famosas son as do Ferrol, que se parecen ás andaluzas. Confrarías. Fermosos tronos. Solemnes procesións. A cidade ateigada de xente. Mestura de fe, tradición e festa. E no medio, como unha xoia, a “Procesión dos Caladiños”, como un oasis de silencio e recollemento no medio do barullo xeral.

     Outra Semana Santa que vale a pena coñecer é a de Viveiro. Máis pequena ca do Ferrol. Pero máis auténtica, máis “enxebre”, máis nosa.

     E logo están os miles de celebracións en toda Galicia. Cada cidade, cada vila, cada aldea ten a súa propia Semana Santa, que para os seus veciños é, case sempre, a mellor do mundo.

(Juan Rúa, sábado, 06 de marzo de 2010)